Παρασκευή 28 Οκτωβρίου 2022

Νεοελληνική γλώσσα α΄: Διαφήμιση

Η διαφήμιση είναι ένα σύντομο πολυτροπικό κείμενο πειθούς που στοχεύει στη γνωστοποίηση και την προώθηση ενός αγαθού/προϊόντος/μηνύματος ή μιας υπηρεσίας. 
Συνήθως εμφανίζεται στα μέσα μαζικής επικοινωνίας (τηλεόραση, ραδιόφωνο, τύπο, διαδίκτυο) αλλά γίνεται επίσης με αφίσες, φυλλάδια, πανό, φωτεινές επιγραφές και άλλα οπτικά και ακουστικά μέσα.
 
Η διαφήμιση προϊόντος περιλαμβάνει 
  • όνομα προϊόντος
  • εικόνα (συχνά η εικόνα από μόνη της αποτελεί τη διαφήμιση)
  • σλόγκαν ή ατάκα (σύντομη συνθηματική φράση), 
  • σύντομο πληροφοριακό κείμενο (περιγραφή, αφήγηση, επιχειρηματολογία, διάλογος, πρόβλημα-λύση)
Το όνομα του προϊόντος πρέπει να είναι εύστοχο, το σλόγκαν πρωτότυπο και το κείμενο παρουσιάζει τις ιδιότητες του προϊόντος ή επιχειρήματα (λογικά, ψυχολογικά, ηθικά) για τα πλεονεκτήματά του. Κάποιες φορές υπερτονίζονται τα ευεργετικά αποτελέσματα της χρήσης του προϊόντος ή προβάλλονται ψευδείς ισχυρισμοί και αποκρύπτονται τα ελαττώματά του (παραπλανητική διαφήμιση). Συχνά, για να πετύχει τον στόχο της η διαφήμιση, χρησιμοποιείται ιδιαίτερα το συναίσθημα ή η αυθεντία.
 
Εκφορά του λόγου στη διαφήμιση
Η γλώσσα της διαφήμισης είναι κατεξοχήν μεταφορική / υπερβολική με έντονη χρήση συμβόλων και σχημάτων λόγου (επανάληψη, ομοιοκαταληξία, λογοπαίγνιο, πλεονασμός, παρήχηση κ.ά.). Χαρακτηρίζεται από: 
  • πλήθος επαινετικών λέξεων ή εκφράσεων
  • επίθετα ή επιρρήματα συγκριτικού (και υπερθετικού) βαθμού
  • τεχνικούς όρους ή ξένες λέξεις/εκφράσεις
  • ρήματα σε προστακτική ή υποτακτική
  • πολλά σημεία στίξης
 
Τηλεοπτικές διαφημίσεις του '80 και του '90

Τετάρτη 19 Οκτωβρίου 2022

Ομήρου Ιλιάδας - Προοίμιο

Το προοίμιο της Ιλιάδας (στ.1-7) και οι μεταβατικοί στίχοι 8-12 στο πρωτότυπο:

Μῆνιν ἄειδε, θεά, Πηληιάδεω Ἀχιλῆος
οὐλομένην, ἣ μυρί’ Ἀχαιοῖς ἄλγε’ ἔθηκε,
πολλὰς δ’ ἰφθίμους ψυχὰς Ἄϊδι προΐαψεν
ἡρώων, αὐτοὺς δὲ ἑλώρια τεῦχε κύνεσσιν
οἰωνοῖσί τε πᾶσι· Διὸς δ’ ἐτελείετο βουλή·
ἐξ οὗ δὴ τὰ πρῶτα διαστήτην ἐρίσαντε
Ἀτρεΐδης τε ἄναξ ἀνδρῶν καὶ δῖος Ἀχιλλεύς.
Τίς γάρ σφωε θεῶν ἔριδι ξυνέηκε μάχεσθαι;
Λητοῦς καὶ Διὸς υἱός· ὃ γὰρ βασιλῆι χολωθεὶς
νοῦσον ἀνὰ στρατὸν ὦρσε κακήν, ὀλέκοντο δὲ λαοί,
οὕνεκα τὸν Χρύσην ἠτίμασεν ἀρητῆρα
Ἀτρεΐδης·

Μετάφραση Ι. Πολυλά (στ.1-11)

Ψάλλε, θεά, τον τρομερόν θυμόν του Αχιλλέως,
πώς έγινε στους Αχαιούς αρχή πολλών δακρύων·
που ανδράγαθες ροβόλησε πολλές ψυχές στον Άδη
ηρώων, κι έδωκεν αυτούς αρπάγματα των σκύλων
και των ορνέων - και η βουλή γενόνταν του Κρονίδη,
απ' ότ' εφιλονίκησαν κι εχωρισθήκαν πρώτα
ο Ατρείδης, άρχος των ανδρών, και ο θείος Αχιλλέας.
Και απ' τους θεούς ποιος άναψε την έχθραν μεταξύ τους;
Ο Απόλλων, όπου οργίσθηκε του Ατρείδη βασιλέως
κι έφερε λώβαν στον στρατόν που εθέριζε τα πλήθη,
ότι του εκαταφρόνεσε τον Χρύσην ιερέα.

Μετάφραση Ν. Καζαντζάκη - Ι.Θ. Κακριδή (στ.1-12)

Τη μάνητα, θεά, τραγούδα μας του ξακουστού Αχιλλέα,
ανάθεμά τη, πίκρες που 'δωκε στους Αχαιούς περίσσιες
και πλήθος αντρειωμένες έστειλε ψυχές στον Άδη κάτω
παλικαριών, στους σκύλους ρίχνοντας να φάνε τα κορμιά τους
και στα όρνια ολούθε —έτσι το θέλησε να γίνει τότε ο Δίας—
απ' τη στιγμή που πρωτοπιάστηκαν και χώρισαν οι δυο τους,
του Ατρέα ο γιος ο στρατοκράτορας κι ο μέγας Αχιλλέας.
Ποιος τάχα απ' τους θεούς τους έσπρωξε να μπούνε σ' έτοια αμάχη;
Του Δία και της Λητώς τους έσπρωξεν ο γιος, που με το ρήγα
ολιάζοντας κακιά εξεσήκωσεν αρρώστια και πεθαίναν
στρατός πολύς· τι δε σεβάστηκεν ο γιος του Ατρέα το Χρύση,
του θεού το λειτουργό·


Απαγγελία-ερμηνεία της ραψωδίας Α από την ηθοποιό Λ. Κονιόρδου - μετάφραση Δ. Μαρωνίτη (Εθνικό Θέατρο 2010) 


 

Απόπειρα απόδοσης της ερασμιακής προφοράς στο προοίμιο της Ιλιάδας από τον αμερικανό καθηγητή Stephen G. Daitz:


 

Ο πρώην Βρετανός πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον απαγγέλλει σε ζωντανή τηλεοπτική εκπομπή (2019) από μνήμης (;) την αρχή της Ιλιάδας (προοίμιο, επεισόδιο Χρύση):


Σάββατο 25 Σεπτεμβρίου 2021

Όμιλος Κινηματογράφου 2022-23

 

Οκτώβρης. Τα σχολεία άνοιξαν. Ώρα για επιστροφή στη "μεγάλη" οθόνη του Ομίλου μας... Η κινηματογραφική παρέα μας σας περιμένει και πάλι.

Τα φώτα χαμηλώνουν, οι μηχανές προβολής ζεσταίνονται, η ταινία αρχίζει, οι συζητήσεις παίρνουν φωτιά!

Τι λέτε, πάμε σινεμά παρέα και φέτος;

Τρίτη 24 Μαρτίου 2020

Η κεφαλή: σταυρόλεξο στα αρχαία

Δοκιμάστε να λύσετε το παρακάτω σταυρόλεξο με λέξεις της αρχαίας ελληνικής που σχετίζονται με μέρη του κεφαλιού. Απαντήστε με πεζά γράμματα και σε πολυτονικό.
Οι ορισμοί είναι διαβαθμισμένης δυσκολίας, για την ορθογραφία συμβουλείτε και το λεξικό...
Μπορείτε επίσης να το εκτυπώσετε και να το λύσετε σε χαρτί.
Καλή διασκέδαση! 😂


Κυριακή 24 Νοεμβρίου 2019

Νεοελληνική γλώσσα α΄: Ημερολόγιο

ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΓΡΑΠΤΟΥ ΛΟΓΟΥ
Είδος κειμένου: σελίδα ημερολογίου

Το ημερολόγιο είναι ένα προσωπικό κείμενο, στο οποίο ο συντάκτης καταγράφει σε τακτική βάση εμπειρίες της ζωής του ή γεγονότα της εποχής, καθώς και τις ενδόμυχές του σκέψεις και συναισθήματα. Συνήθως έχει τη μορφή φιλικού γράμματος, όπου ο συντάκτης στην πραγματικότητα απευθύνεται στον εαυτό του και δεν γράφεται για να διαβαστεί από άλλους ή να δημοσιευτεί - εξαιρούνται βέβαια τα ημερολόγια των συγγραφέων.
Κυριαρχεί το α΄ πρόσωπο ενικού, ο γραμματικός χρόνος που χρησιμοποιείται είναι συνήθως ο ενεστώτας (εκτός από τα σημεία όπου υπάρχει αφήγηση) και το ύφος είναι φυσικό, οικείο και εξομολογητικό. Η έκτασή του μπορεί να ποικίλλει ανάλογα με το περιεχόμενο και τη διάθεση του συντάκτη. 
Η σύγχρονη εκδοχή του ημερολογίου είναι το ηλεκτρονικό ημερολόγιο ή blog (ή και το video blog/vlog που μεταδίδεται από μέσα κοινωνικής δικτύωσης).

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΔΟΜΗ ΣΕΛΙΔΑΣ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟΥ
  • Ημέρα ή Τόπος, Ημερομηνία (στοιχισμένα δεξιά)
  • Προσφώνηση (με κόμμα στο τέλος)
    π.χ. Αγαπημένο/Αγαπητό μου ημερολόγιο, / "Χ" μου,
    [όπου "Χ" είναι το όνομα που έχουμε δώσει στο ημερολόγιό μας]
  • Αλλαγή γραμμής & περιθώριο για την έναρξη παραγράφου  
Πολλές φορές στην αρχή απευθυνόμαστε με μια σύντομη πρόταση στο ημερολόγιο, όπως θα κάναμε αν ήταν φίλος/-η μας.
π.χ. έχω λίγο καιρό να σου γράψω, αλλά μη μου κρατάς κακία, είχα πολλές υποχρεώσεις για το σχολείο / δεν μπορείς να φανταστείς τι συνέβη σήμερα στο σχολείο κ.ά. παρόμοια
  • Ανάπτυξη του θέματος
Περιλαμβάνει 1-2 σωστά δομημένες παραγράφους. Συχνά η πρώτη παράγραφος περιέχει την αφήγηση ενός περιστατικού/ιστορίας (χρονολογική σειρά γεγονότων) και η δεύτερη τα σχόλια, τις σκέψεις και τα συναισθήματά μας. Συνήθως όμως τα παρουσιάζουμε παράλληλα, δηλαδή έπειτα από κάθε γεγονός, στο πλαίσιο της αφήγησης, ακουλουθεί κάποιο σχόλιο, σκέψη ή συναίσθημα. Κατά την ανάπτυξη συνηθίζεται να απευθυνόμαστε στο ημερολόγιο και να ζητάμε τη γνώμη του.
  • Αποφώνηση (κανονικά στην επόμενη γραμμή)
Αφού ολοκληρώσουμε την ανάπτυξη, αναφέρουμε μία αιτία για τη διακοπή της επικοινωνίας ή ζητάμε μία γενικότερη συμβουλή.
π.χ. Αυτά είχα να σου πω. Τώρα, δυστυχώς, σ' αφήνω, γιατί πρέπει να συνεχίσω το διάβασμα... / Τι λες κι εσύ, αγαπητό ημερολόγιο; Μακάρι να μπορούσες να με συμβουλέψεις! Καληνύχτα. / Σου τα είπα και ηρέμησα. Αχ, ας με καταλάβαιναν και οι γονείς μου όπως εσύ! κ.ά. παρόμοια
  • Όνομα
Αν και πρακτικά δεν είναι απαραίτητο, συνήθως κλείνουμε με το μικρό όνομά μας σε ξεχωριστή γραμμή, όπως κάνουμε και σε ένα φιλικό γράμμα.

Επισήμανση: Στις επίσημες σχολικές εξετάσεις αποφεύγουμε στο τέλος να γράψουμε το όνομά μας - χρησιμοποιούμε ένα αρχικό, ένα ψευδώνυμο ή γράφουμε τη λέξη ΟΝΟΜΑ.

Κυριακή 18 Αυγούστου 2019

Αρχαία ελληνικά: Είδη και σύνταξη του απαρεμφάτου

Το απαρέμφατο είναι άκλιτος ρηματικός τύπος που αποδίδεται στα νέα ελληνικά συνήθως με δευτερεύουσα ονοματική πρόταση. Όταν είναι έναρθρο, ισοδυναμεί με αφηρημένο ουσιαστικό. 
Το απαρέμφατο έχει δική του σύνταξη, όπως και ένα ρήμα. Παίρνει υποκείμενο, δέχεται αντικείμενα και ως συνδετικό μπορεί να αποδίδει κατηγορούμενα.

Είδη του απαρεμφάτου
  • ειδικό, που εξηγείται με το «ότι» και ισοδυναμεί με ειδική πρόταση
(εξαρτάται από ρήματα με τις σημασίες «λέω», «ανακοινώνω», «νομίζω», «γνωρίζω», «αντιλαμβάνομαι», «αποδεικνύω», «ελπίζω», «υπόσχομαι» κ.ά. συνώνυμά τους) 
  • τελικό, που εξηγείται με το «να» και ισοδυναμεί με βουλητική πρόταση 
(εξαρτάται από ρήματα με τις σημασίες «θέλω», «μπορώ», «προσπαθώ», «προτρέπω», «διατάζω», «απαγορεύω», «εύχομαι» κ.ά. συνώνυμά τους)

Συντακτική θέση του απαρεμφάτου
  • αντικείμενο ρήματος, όταν εξαρτάται από προσωπικό ρήμα
  • υποκείμενο ρήματος, όταν εξαρτάται από απρόσωπο ρήμα ή απρόσωπη έκφραση
Συνηθισμένα απρόσωπα ρήματα: δεῖ, χρή (πρέπει), προσήκει (ταιριάζει), δοκεῖ (φαίνεται καλό), ἔξεστι (επιτρέπεται) & απρόσωπες εκφράσεις: καλόν ἐστι, δίκαιόν ἐστι, ὥρα ἐστί, καλῶς ἔχει κ.ά. παρόμοια.
  • λιγότερο συχνά: κατηγορούμενο, απαρέμφατο της αναφοράς ή του αποτελέσματος

Υποκείμενο του απαρεμφάτου (πτώση)
  • ονομαστική, όταν το υποκείμενο του απαρεμφάτου είναι το ίδιο (τατόν) με το υποκείμενο του ρήματος από το οποίο εξαρτάται: ΥΑΠ = ΥΡ (ταυτοπροσωπία)
  • αιτιατική, όταν το υποκείμενο του απαρεμφάτου είναι διαφορετικό (τερον) από το υποκείμενο του ρήματος: ΥΑΠ ≠ ΥΡ (ετεροπροσωπία)
Προσοχή: όταν το απαρέμφατο είναι υποκείμενο σε απρόσωπη σύνταξη, έχουμε αναγκαστική ετεροπροσωπία, δηλαδή το υποκείμενο του απαρεμφάτου τίθεται υποχρεωτικά σε αιτιατική.
Οπότε, σε περίπτωση που παραλείπεται το ΥΑΠ, πρέπει να εννοηθεί σε αιτιατική (μερικές φορές μας το δίνει η δοτική προσωπική που συνοδεύει συνήθως τα απρόσωπα ρήματα, αφού τη μετατρέψουμε σε αιτιατική).